Odpowiedzialność zawodowa fizjoterapeuty, a COVID-19

Dzień dobry, jak zawsze w piątek. Mam nadzieję, że u Ciebie wszystko w porządku i prowadzisz swój gabinet pełną parą 🙂 Dzisiejszy wpis będzie o tym, co grozi fizjoterapeucie w przypadku niestosowania żadnych zasad prowadzenia fizjoterapii w czasie epidemii, a więc o odpowiedzialności zawodowej fizjoterapeuty.

Kiedy możesz ponieść odpowiedzialność zawodową
w związku z COVID-19?

Wyobraźmy sobie taką sytuację. Trwa stan epidemii koronawirusa. Prowadzisz swój gabinet fizjoterapii, przyjmujesz codziennie kilku lub nawet kilkunastu pacjentów.

Nie stosujesz żadnych procedur, ani zaleceń. Pacjenci przychodzą do Ciebie. Umawiają się w rejestracji na zabiegi. Korzystają z fizjoterapii. Gromadzą się poczekalni, może nawet rozmawiają ze sobą, śmieją się, wymieniają doświadczeniami.

Do gabinetu pacjent wchodzi jeden po drugim. I nagle okazuje się, że jeden z nich miał koronawirusa. Zaraził Ciebie i przy okazji innych pacjentów. Lawina ruszyła. Nagle okazuje się, że na przestrzeni kilku dni najprawdopodobniej kilka osób zaraziło się koronawirusem w Twoim gabinecie.

Inny przykład:

Prowadzisz fizjoterapię w domu pacjentów. Tego dnia masz cztery wizyty. Jedziesz do pierwszego pacjenta, prowadzisz fizjoterapię. Później jedziesz do kolejnych. Po kilku dniach okazuje się, że ten pierwszy pacjent czuł się ostatnio źle, a tak w ogóle to widział się z kolegą, który jest na kwarantannie, bo wrócił z zagranicy. Zaraziłeś się wirusem, a od Ciebie kilku kolejnych pacjentów.

Okazuje się, że jeden z Twoich pacjentów od dłuższego czasu jest w domu, z nikim się nie spotyka, zakupy robi przez Internet. Zaraził się koronawirusem… a jedyna potencjalna możliwość to kontakt z Tobą.

I co wtedy?

No niestety, wtedy możesz zostać pociągnięty do odpowiedzialności zawodowej fizjoterapeuty. Ale nie tylko. Możesz też ponieść odpowiedzialność cywilną oraz w skrajnych przypadkach odpowiedzialność karną.

Czym w ogóle jest odpowiedzialność
zawodowa fizjoterapeuty?

Odpowiedzialność zawodowa fizjoterapeuty, to w uproszczeniu odpowiedzialność przed samorządem zawodowym. Reguluje ją ustawa o zawodzie fizjoterapeuty. Ponosisz ją za tzw. przewinienie zawodowe. Grozi Ci ona w przypadku naruszenia zasad etyki zawodowej lub przepisów dotyczących wykonywania zawodu.

W wyżej opisanych przykładowych sytuacjach doszło do naruszenia zasad należytej staranności oraz nie zadbano o bezpieczeństwo pacjenta.

W przypadku, gdy pacjent zarazi się w Twoim gabinecie koronawirusem możesz również ponieść odpowiedzialność na gruncie prawa cywilnego. Pacjent może pozwać Cię do sądu, gdzie może domagać się odszkodowania (czyli zwrotu kosztów leczenia) oraz zadośćuczynienia (czyli rekompensaty za cierpienie psychiczne i fizyczne). Oczywiście nic nie dzieje się „z automatu” i to pacjent będzie musiał udowodnić, że to właśnie u Ciebie zaraził się wirusem.

Hipotetycznie grozi Ci również odpowiedzialność karna, co oznacza że sąd może skazać się za przestępstwo. Wchodzą tutaj w grę dwie możliwości. Pierwsza to skazanie za narażenie na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.

Druga to skazanie za bezpośrednie narażenie na zarażenie koronawirusem.  Pociągnięcie do odpowiedzialności karnej wymaga udowodnienia spełnienia wielu przesłanek, jednak musisz pamiętać, że nie można tego wykluczyć. Szczególnie w opisanych przeze mnie skrajnych przypadkach.

Jak ograniczyć ryzyko odpowiedzialności
zawodowej fizjoterapeuty?

W przedostatnim wpisie poruszyłam kwestię zaleceń braku zaleceń SANEPIDU na możliwość prowadzenia fizjoterapii (KLIK). Wskazałam, że pomimo braku takich zaleceń można prowadzić fizjoterapię w czasie epidemii koronawirusa. Wspomniałam jednak, że brak zaleceń SANEPIDU nie oznacza, że nie musisz się stosować do żadnych zasad lub ograniczeń.

Dlatego tak bardzo ważne jest, abyś stosował odpowiednie procedury. Możesz je opracować samodzielnie lub korzystać z procedur opracowanych przez KIF (co zdecydowanie polecam). Tutaj znajdziesz:

1. REKOMENDACJE DO PROWADZENIA FIZJOTERAPII DOMOWEJ W STANIE EPIDEMII
2. REKOMENDACJE DO PROWADZENIA FIZJOTERAPII AMBULATORYJNEJ I DZIENNEJ W STANIE EPIDEMII
3. REKOMENDACJE DO PROWADZENIA FIZJOTERAPII STACJONARNEJ W STANIE EPIDEMII

Stosowanie rekomendacji KIF, w przypadku gdy pacjent będzie Ci zarzucać, że w Twoim gabinecie zaraził się koronawirusem, z całą pewnością ograniczy ryzyko Twojej odpowiedzialności zawodowej lub sprawi, że unikniesz jej w ogóle.

Będziesz mógł wykazać, że zachowałeś należytą staranność i zadbałeś o bezpieczeństwo pacjenta, tym samym nie mógł się on u Ciebie zarazić. Pokażesz, że nawet jeśli doszło do zarażenia u Ciebie, to nie ponosisz za to winy – zastosowałeś wszystkie procedury i nie miałeś świadomości, że może dojść do zarażenia.

Tylko pamiętaj, żeby pozostał ślad, że rzeczywiście stosujesz zalecenia. Przechowuj ankiety pacjentów, zaznacz w dokumentacji medycznej, że został przeprowadzony wywiad telefoniczny itp. Im więcej takich dowodów tym lepiej.

Pamiętaj, mój wpis nie ma na celu wywołania paniki 🙂 Chciałam po prostu uzmysłowić Ci, jak ważne jest stosowanie odpowiednich zaleceń. Zgodnie z zasadą, że lepiej zapobiegać, niż później leczyć. Myślę, że jako fizjoterapeuta doskonale wiesz, jak ważna jest profilaktyka 🙂

Pozdrawiam i mam nadzieję, że do następnego kliknięcia.

***

P.S. Tak wiem… cała Polska dzisiaj się edukuje, że wirusem się zakażamy… a nie zarażamy. Tylko, że niestety kodeks karny nie podąża za tą edukacją i mówi o zarażeniu. Ostatecznie jest to blog o prawie dla fizjoterapeutów, a ja jestem adwokatem nie wirusologiem… więc mam nadzieję, że mi to wybaczysz 😉